Ukwaluphala kunye nempilo: Ukuqhafaza iKhowudi kuBomi obuBalulekileyo!

Ubomi babantu ehlabathini lonke buyanda.Namhlanje, abantu abaninzi banokuphila iminyaka engaphezu kwama-60, okanye nangaphezulu.Ubungakanani kunye nenani labantu abalupheleyo kuwo onke amazwe ehlabathi liyakhula.

Ngo-2030, umntu omnye kwabathandathu emhlabeni uya kuba neminyaka engama-60 ubudala okanye ngaphezulu.Ngelo xesha, umlinganiselo wabemi ababudala buyiminyaka engama-60 nangaphezulu uya kwanda ukusuka kwibhiliyoni enye ngowama-2020 ukuya kutsho kwisi-1.4 sebhiliyoni.Ngowama-2050, inani labantu abaneminyaka engama-60 nangaphezulu baya kuphinda kabini ukuya kwi-2.1 yezigidigidi.Inani labantu abaneminyaka engama-80 ubudala okanye ngaphezulu kulindeleke ukuba kabini phakathi kwe-2020 ne-2050, ukufikelela kwizigidi ezingama-426.

Nangona ukuguga kwabantu, okubizwa ngokuba kukuguga kwabantu, kwaqala kumazwe anengeniso ephezulu (njengaseJapan, apho i-30% yabemi sele ingaphezulu kweminyaka engama-60 ubudala), ngoku ngamazwe anengeniso ephantsi kunye nephakathi afumana ingeniso. utshintsho olukhulu.Ngo-2050, isibini kwisithathu sehlabathi labemi behlabathi abaneminyaka engama-60 nangaphezulu baya kuhlala kumazwe aphantsi naphakathi.

 Ukuguga kunye nempilo

Ingcaciso ye-alling

Kwinqanaba lebhayoloji, ukuguga kuyisiphumo sokuqokelelwa komonakalo ohlukeneyo weemolekyuli kunye neeseli ngokuhamba kwexesha.Oku kukhokelela ekwehla kancinci kancinci kubuchule bomzimba nangokwengqondo, ukwanda komngcipheko wezifo, kwaye ekugqibeleni ukufa.Olu tshintsho alungqumpam okanye ungaguquki, kwaye zinxulunyaniswa nje nobudala bomntu.Iyantlukwano phakathi kwabantu abadala ayihleliwe.Ukongeza kutshintsho lomzimba, ukwaluphala kudla ngokunxulunyaniswa nolunye utshintsho lobomi, njengokuthatha umhlala-phantsi, ukufudukela kwizindlu ezifanelekileyo, kunye nokufa kwabahlobo kunye namaqabane.

 

Iimeko zempilo eziqhelekileyo ezinxulumene nokwaluphala

Iimeko zempilo eziqhelekileyo phakathi kwabantu abadala zibandakanya ukulahlekelwa kwindlebe, i-cataracts kunye neempazamo ze-refractive, iintlungu zangasemva kunye nentamo, kunye ne-osteoarthritis, isifo esingapheliyo se-pulmonary obstructive, isifo seswekile, ukudakumba, kunye nokuphazamiseka kwengqondo.Njengoko abantu bekhula, banokufumana iimeko ezininzi ngaxeshanye.

Olunye uphawu lokuguga kukuvela kweemeko ezininzi zempilo ezinzima, ezihlala zibizwa ngokuba yi-geriatric syndromes.Zidla ngokuba ngumphumo wezinto ezininzi ezisisiseko, kuquka ubuthathaka, ukungakwazi ukuzibamba umchamo, ukuwa, ukuqaqanjelwa, kunye nezilonda zoxinzelelo.

 

Izinto ezichaphazela ukwaluphala okunempilo

Ixesha elide lobomi i-spaan linika amathuba kungekuphela nje kubantu abadala kunye neentsapho zabo kodwa nakulo lonke uluntu.Iminyaka eyongezelelekileyo ibonelela ngamathuba okwenza imisebenzi emitsha, efana nemfundo eqhubekayo, imisebenzi emitsha, okanye iminqweno ekudala ingahoywa.Abantu abadala banegalelo kwiintsapho nakuluntu ngeendlela ezininzi.Nangona kunjalo, inqanaba apho la mathuba kunye namagalelo aphunyezwa kakhulu kuxhomekeke kwinto enye: impilo.

Ubungqina bubonisa ukuba inani labantu abasempilweni ngokwasemzimbeni lihlala lingaguquguquki, nto leyo ethetha ukuba liyanda inani leminyaka yokuphila nempilo enkenenkene.Ukuba abantu bebenokuphila le minyaka yongezelelekileyo besempilweni entle ngokwasemzimbeni kwaye ukuba bebephila kwindawo enenkxaso, isakhono sabo sokwenza izinto abazixabisayo bekuya kufana nokwabantu abaselula.Ukuba le minyaka yongezelelekileyo iphawulwa ikakhulu ngokwenza ubuchule bokwengqondo nengqondo, ke ifuthe kubantu abadala kunye noluntu luya kuba lungekumbi.

Nangona ezinye iinguqu zempilo ezenzeka kubudala zinemfuzo, uninzi lubangelwa ziimeko zabantu nezentlalo-kubandakanywa iintsapho zazo, kubamelwane kunye neempawu zabo zobuqu.

Nangona ezinye iinguqu kwimpilo yabantu abadala yimfuza, uninzi lubangelwa ziimeko zomzimba kunye nezentlalo, kubandakanywa nosapho, abamelwane, kunye nesini, ubuhlanga, okanye imeko yezoqoqosho, okanye imeko yentlalo.Imeko yendawo apho abantu bakhulela khona, nakwinqanaba le-fetus, lidibene neempawu zabo zobuntu, linempembelelo yexesha elide ekugugeni kwabo.

Ubume bomzimba kunye nentlalontle inokuchaphazela ngokuthe ngqo okanye ngokungathanga ngqo kwimpilo ngokuphembelela imiqobo okanye inkuthazo kumathuba, izigqibo kunye nokuziphatha okunempilo.Ukugcina ukuziphatha okunempilo kubo bonke ubomi, ngokukodwa ukutya okunokulinganisela, ukuzivocavoca umzimba rhoqo, kunye nokuyeka ukutshaya, zonke zinegalelo ekunciphiseni umngcipheko wezifo ezingenakusuleleka, ukuphucula amandla omzimba kunye nengqondo, kunye nokulibazisa ukuthembela ekunyamekeleni.

Iindawo ezixhasayo ngokwasemzimbeni nezentlalo zikwavumela abantu ukuba benze izinto ezibalulekileyo ezinokuba ngumngeni ngenxa yokuhla kwesakhono.Imizekelo yeemeko ezixhasayo ibandakanya ukufumaneka kwezakhiwo zikawonke-wonke ezikhuselekileyo nezifikelelekayo kunye nezothutho, kunye neendawo ezinokuhanjwa.Ekuphuhliseni izicwangciso zezempilo zoluntu zokuguga, kubalulekile ukuqwalasela kuphela iindlela zomntu kunye nokusingqongileyo ezinciphisa ilahleko ezinxulumene nokuguga, kodwa kunye nezo zinokuphucula ukubuyiswa, ukulungelelaniswa, kunye nokukhula kwentlalo-yengqondo.

 

Imingeni yokujongana nabemi abalupheleyo

Akukho mntu okhulileyo ophumeleleyo.Abanye abantu abaneminyaka engama-80 ubudala banobuchule bomzimba nengqondo obufana nabaninzi abaneminyaka engama-30 ubudala, ngelixa abanye bafumana ukuhla okuphawulekayo besebancinci.Ungenelelo olubanzi lwempilo yoluntu kufuneka lujongane noluhlu olubanzi lwamava kunye neemfuno phakathi kwabantu abadala.

Ukujongana nemingeni yabantu abalupheleyo, abaqeqeshi bezempilo kunye noluntu kufuneka bavume kwaye bacele umngeni kwi-ageist attitudes, ukuphuhlisa imigaqo-nkqubo yokujongana nemikhwa yangoku kunye neqikelelo, kunye nokudala indawo exhasayo yomzimba kunye nentlalontle evumela abantu abadala ukuba benze izinto ezibalulekileyo ezinokuthi zibe ngumngeni kwizakhono ezihlayo.

Omnye umzekelo wokuizixhobo eziphathekayo ezixhasayo kukuphakamisa indlu yangasese.Inokunceda abantu abadala okanye abantu abanokuhamba okulinganiselweyo bahlangabezane neengxaki ezihlazisayo xa besiya kwindlu yangasese.Ekuphuhliseni ubuchule bezempilo kuluntu ekukhuleni, kubalulekile ukuba ungaqwalaseli iindlela zomntu ngamnye kunye nokusingqongileyo ezinciphisa ilahleko ezinxulunyaniswayo, kunye nokukhula kwengqondo.

 

Impendulo ye-WHO

Indibano yeZizwe eziManyeneyo yabhengeza i-2021-2030 njengendawo engagungqiyo yokwaluphala kwaye ihlawulwe kumbutho wezeMpilo weHlabathi ukukhokela ukuphunyezwa kwayo.Ishumi elinabaltal alcing yempilo yintsebenziswano yehlabathi elidibanisa oorhulumente, imibutho yoluntu, imibutho yezizwe ngezizwe, i-afundo, imithombo yeendaba, kunye nesenzo sentsebenzo ukukhuthaza ubomi obude nobungalisayo.

Ishumi leminyaka lisekelwe kwiSicwangciso seHlabathi se-WHO kunye neSicwangciso sokuSebenza ngokuguga kunye neMpilo kunye neSicwangciso seZizwe eziManyeneyo saseMadrid sokuSebenza ngokuguga, ukuxhasa ukufezekiswa kwe-Agenda yeZizwe eziManyeneyo ye-2030 yoPhuhliso oluZinzileyo kunye neenjongo zoPhuhliso oluZinzileyo.

Iminyaka elishumi ye-UN yokuguga okunempilo (2021-2030) ijolise ekufezekiseni iinjongo ezine:

Ukutshintsha ukubalisa kunye neengcamango malunga nokwaluphala;
Ukudala iindawo ezixhasayo zokwaluphala;
Ukuhambisa unyango oluhlanganisiweyo kunye neenkonzo zempilo eziziintloko kubantu abadala;
Ukuphucula umlinganiso, ukubeka iliso, kunye nophando ekwegaleni okunempilo.


Ixesha lokuposa: Mar-13-2023